Wstęp do Komentarzy Nicolla

Maurice Nicoll był psychiatrą, uczniem Gurdżijewa, potem Uspienskiego oraz znajomym Junga. Napisał kilka książek wymienionych w wikipedii, wśród których najbardziej znaną jest Psychological Commentaries on the Teaching of Gurdjieff and Ouspensky. W Polsce książka jest mało znana i chyba nadal nie przetłumaczona na język polski. Jest bardzo długa, razem z indeksem zajmuje niemal 2000 stron, w sumie podzielona na 6 tomów. Fakt - jest rozwlekła, wiele kwestii się niemal bez przerwy powtarza. Ale to co w przypadku zwykłej książki jest wadą, w jej przypadku staje się zaletą. Bo to nie jest zwykła książka - ani do rozrywki, ani do nauki. Opiera się na idei "szkół powtarzania", o których wspomina Uspienski w [1]. Wszyscy wiemy, że żeby czegoś się nauczyć trzeba to powtarzać. Ale do powtarzania można podejść na dwa sposoby. Najprostszy sposób to taki, że zwyczajnie (mechanicznie) powtarzamy ten sam fragment, aż wejdzie do głowy. Drugi - trudniejszy - polega na tym, że powtarzamy dany fragment w różnych kontekstach, w różnych sytuacjach, a także łącząc go z nowym materiałem. Wszelkie formy obrzędów, jak np. chodzenie do kościoła, przeplatają obydwa sposoby ze sobą; w przypadku chrześcijaństwa w pierwotnej wersji miały właśnie na cel powtarzanie nauk Chrystusa.

Z tego powodu książka Nicolla to prawdziwy skarb dla osób pragnących rozwijać się na 4 drodze poprzez szkołę powtarzania. Komentarze stanowią raczej zbiór myśli dla osób już obeznanych z ideami Gurdżijewa i Uspienskiego. (Przed rozpoczęciem czytania Nicolla rekomendowane jest zapoznanie się z [1]. Choć nie jest to niezbędne, pełen obraz idei uzyskamy po przeczytaniu dodatkowo Opowieści belzebuba dla wnuka Gurdżijewa). Problem z książką Nicolla polega na tym, że nie została ona technicznie i redakcyjnie dostosowana do potrzeb takich osób. Łatwo się pogubić w gąszczu kolejnych akapitów, gdy nie zostały one podzielone na podrozdziały. Blog ten w pewien sposób powinien rekompensować ten ubytek, tłumacząc Nicolla na polski. Ze względu na objętość tematu, każdy wpis będzie prawdopodobnie wielokrotnie edytowany, tak aby zachować treść danej części.
Nie będę tłumaczył dokładnie wszystkiego co napisał Nicoll, ale ogólnie zachowany zostanie porządek w jakim Autor podąża. Wszystko co napisane jest grubą czcionką jest cytowane. Nicoll rozpoczyna od długiego listu do Mr Busha 27 marca 1941 r. Pominę pierwszy akapit.

W pierwszej kolejności co należy zrozumieć jest to, że człowiek na ziemi znajduje się w bardzo dziwnej sytuacji. Kiedy pierwszy raz usłyszałem o tej idei człowieka, bardzo to na mnie wpłynęło. Normalnie, oczywiście, wyobrażamy sobie, że człowiek może rosnąć i rozwijać się w tym co nazwałbym naturalnym normalnym sposobem, po prostu przez edukację, przykład itd. Jednak, jeśli spojrzymy na historię, widzimy, że człowiek wcale się nie rozwinął, a zwłaszcza jeśli spojrzymy na dzień dzisiejszy nie możemy się pochwalić tym, że człowiek osiągnął jakikolwiek realny dalszy etap rozwoju. Spójrzmy przez chwilę na okropności, które ludzkość sama na siebie dziś nakłada. Ale ludzie mają skłonność do wyobrażenia, że czas oznacza postęp i że wszystko staje się coraz lepsze w miarę upływu czasu. I w zasadzie ludzie przyjmują oczywiste sprzeczności jako wyjątkowe. (...) Właściwie, dopóki nie będziemy mieć siły umysłu, aby zobaczyć jakie jest zwyczajne życie na planecie, pozostaniemy w wyobrażeniach lub iluzjach, jeżeli wolisz to słowo. Jak wiesz,  w tym systemie pracy, wśród wielu powiedzeń, które mają wielką głębię znaczenia - mając dużo czasu na jego zrozumienie - jest jedno mówiące, że "poziom bycia człowieka przyciąga jego życie". To powiedzenie dotyczy ludzkości jako całości - to znaczy ogólny poziom ludzkości w stosunku do jego bycia przyciąga formę życia, która tego doświadcza. Bezużytecznym jest myśleć, że wojny, potworności i rewolucje są wyjątkiem. (...) Historia się powtarza, ponieważ człowiek pozostaje na tym samym poziomie bycia - mianowicie przyciąga ciągle te same okoliczności, czuje te same rzeczy, mówi te same rzeczy, ma nadzieję na te same rzeczy, wierzy w te same rzeczy. (...) robi te same rzeczy, żałuje tych samych rzeczy (...). Dopóki nie ma zmiany w poziomie bycia, osobista historia człowieka pozostanie taka sama. Wszystko powtarza w swoim życiu: mówi te same rzeczy, robi te same rzeczy, żałuje tych samych rzeczy. I wszystko to należy do głębokiej idei, że poziom bycia przyciąga jego życie.


Źródło:
[1] P. D. Uspienski, Fragmenty Nieznanego Nauczania, 1949